روال کار و نحوه مصاحبه در دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل

در این مقاله از روال کار دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در ترکیه خاهم نوشت، طبق وعده ی قبلی. پس از این دفتر فوق را "یو ان" خاهم خاند. چون شما هرگز در ترکیه با چنین نام بلندی روبرو نخاهید شد و همه این دفتر را با نام یو ان می شناسند که به ترکی هم می شود: "بیرلشمیش میللتلر".

حقیقتن سخن گفتن از یو ان بسیار دشوار است چرا که هیچ چیز و هیچ روال مشخصی ندارد و زمانی که من به آنجا مراجعه کردم هرگز این احساس به من دست نداد که این دفتر مقر سازمان ملل است جز در مصاحبه ی اصلی. و نکته ی دیگر این که من در مورد دفتر آنکارا سخن می گویم ممکن است روال کار دفتر وان متفاوت باشد.

همانطور که در مقاله ی نخست هم گفته بودم شما پس از ثبت نام و پر کردن فرم و پاسخ به سوالات مطرح که در مقاله نخست بدان ها اشاره کرده بودم دیگر هیچ کاری با یو ان ندارید تا زمانی که وقت مصاحبه ی اصلی سر رسد.

قبل از توضیح مصاحبه و قبل از این که روال کار اداری در یو ان را ذکر کنم چند نکته ضروری است:

1- هیچ چیزی جز خود شما تضمین کننده ی جواب مثبت از یو ان نیست.

2- اما هیچ تاییدیه ای هم بی تاثیر نیست ولی تاکید می کنم تضمین کننده نیست.

3- جالب است بگویم هیچ مدرکی هم تضمین کننده ی قبولی شما نخاهد بود و فقط این شمائید که می توانید آنها را قانع کنید که به شما قبولی دهند یا نه.

4- یو ان در زمانی که من به آنجا مراجعه کردم برخورد خوب و انسانی با پناهجویان نداشت به جز در زمان مصاحبه ی اصلی. اما ظاهرن این برخورد کمی در حال حاضر متفاوت تر شده است و در این مورد باید پناهجویان جدید توضیح دهند. توضیح من قطعن خالی از اشکال نخاهد بود.

5- صداقت ضامن قبولی شماست. صداقت، صداقت و صداقت.

6- و البته یا بازیگر خوب بودن که نفر مقابل شما را قانع کند که صادق هستید.

مصاحبه ی اصلی چیست:

مصاحبه ی اصلی به مصاحبه ای گفته می شود که در آن یک نفر که وی وکیل شما قلمداد می شود با شما در رابطه با کیسی که ارائه داده اید مصاحبه می کند.

وکیل کیست:

فردی که با شما مصاحبه می کند وکیل شما قلمداد می شود اما تصور من این نیست. بهتر است بگوییم نماینده ی یو ان نه وکیل اما مرسوم شده است که به وی وکیل می گویند.

مصاحبه به چه زبانی است:

مصاحبه به هر زبانی خاهد بود که شما درخاست کنید. مبنی بر زبان درخاستی شما مترجم در زمان مصاحبه حضور خاهد داشت. در همین جا این نکته را یادآور شوم کسانی که مسلط به زبان انگلیسی یا زبان ترکی استانبولی هستند به این زبان ها درخاست مصاحبه کنند، احتمال این که تاریخ مصاحبه شان زودتر از تاریخ نرمال باشد بسیار بالاست.

تاریخ مصاحبه بر چه اساسی داده می شود:

هیچ اساسی ندارد یا لااقل من بی خبرم. اما سن، جنسیت و نوع کیس در تاریخ مصاحبه به احتمال بسیار بالا بی تاثیر نیست. البته این که کدام سازمان بین المللی هم از شما حمایت می کند در روند تاریخ مصاحبه بی تاثیر نخاهد بود.

و اما مصاحبه:

خودتان را برای 5 تا 6 ساعت سوال و جواب حاضر کنید. مصاحبه در یو ان این مدت زمان می برد و گاه شما خودتان و یا دلایلی باعث می شوند حتی مصاحبه ی شما در یک روز پایان نیافته و به روز بعد هم موکول شود. حتی بعضن دیده می شود بعد از چند ماه دوباره شما را برای مصاحبه فرا می خانند.

حقیقت این است که این مصاحبه در بیشتر موارد همان بازجویی است منتها با متد مودبانه اش و در برخی موارد چنین نیست.

به نظر شخص بنده احمقانه ترین اتفاق ممکن این است که شما باید اثبات کنید خطر جانی بیخ گوش شما بوده و در صورت بازگشت حتمن شما کشته خاهید شد. داخل پرانتز بگویم خود من هرگز زیر بار این اثبات دروغین نرفتم و صادقانه با آنها مسائلم را در میان گذاشتم. البته تا حدی غلو لازمه ی کار هست که من نیز مستثنای این امر نمی شدم.

در روز مصاحبه وکیل شما (من وکیل خطاب می کنم چون مرسوم شده است ولی همان گونه که گفتم نظر شخص بنده این است که ایشان وکیل نیستند بلکه نماینده ی یو ان هستند.) به سالن انتظار آمده و شما را صدا می زند و معمولن از شما می خاهد جلوتر از او از راه پله ها بالا بروید. البته در مورد من این گونه نبود. ولی من از خیلی ها شنیده ام که چنین می خاهند و به احتمال فراوان دلیل این امر این است که می خاهد رفتار شما را زیر نظر داشته باشد تا ببیند استرس دارید یا نه به قولی معروف کمی روانکاوی می خاهد بکند. به محض ورود به اتاق خودش را معرفی می کند و از شما می خاهد راحت باشید و به تمامی سوالات با صراحت و با اطمینان پاسخ دهید چرا که هیچ کس به جز یو ان و آن هم به جز مترجم، وکیل و هیات ژوری (این هیات ظاهرن تصمیم گیرنده ی نهایی در مورد پرونده ی شماست) از محتویات پاسخ های شما مطلع نخاهد شد. سپس مترجم خود را معرفی می کند و برای آنها که زبانشان خوب نیست مترجم نقش حیاتی دارد. سپس از شما راجع به کیستان سوالاتش را شروع می کند. برخی سوالات را ممکن است چندین بار تکرار کند تا شاید شما در یک مورد خلاف جواب قبلیتان جواب دهید آن هنگام است که بدبختی شما آغاز می شود چون هی آن موضوع را می پیچاند تا شاید به قول معروف مچ شما را بگیرد. قبل از این که فراموش کنم، این نکته را یادآور شوم؛ نوع کار وکلا هم با هم فرق می کند و این دیگر واقعن بستگی به شانس شما دارد و در اینجاست که نمی توان شانس در زندگی را منکر شد. برخی وکلا تا می توانند بازجویی می کنند البته گفتم با متد مودبانه اش برخی از وکلا فقط می گویند خودت داستان زندگیت را تعریف کن و اگر شما بتوانید مسلط و دقیق همه چیز را برایش توضیح دهید، دیگر شما را سوال پیچ نخاهد کرد من در این مورد در ردیف خوش شانس ها بودم. هر کیسی با کیس دیگر متفاوت است در نتیجه من نمی توانم بگویم چه سوالی پرسیده می شود یا بر چه نکاتی بیشتر تاکید می کنند. به همین دلیل فقط به این بسنده کنم که برای مصاحبه کاملن آماده و مسلط بروید.

باز تاکید می کنم داشتن مدرک و یا تاییدیه از سازمان های معتبر بین المللی متضمن قبولی شما نیست به هیچ عنوان اما بی تاثیر هم نیست. فقط مصاحبه ی شما و نوع پاسخ هایتان به پرسش های وکیل قبولی شما را تضمین خاهد کرد.

یو ان هیچ حساب و کتابی ندارد و هیچ حمایتی از پناهجو نمی کند به نظر می رسد یو ان فقط واسطی شده است بین پناهجو و کشورهای پناهجو پذیر تا کار انتقال پناهجویان را به آن کشورها انجام دهد. برخی دوستان می گویند به لحاظ قانونی همین است و یو ان نباید هم حمایتی از پناهجو بکند و من واقعن اطلاعی از قانون یو ان ندارم ولی به نظر خیلی بعید است که نباید از پناهجو حمایت کند. حال اگر هم اینگونه باشد حداقل می تواند کارمندانی را به استخدام خود درآورد که حداقل در شان و شخصیت سازمان ملل باشند نه کارمندانی که با عصبانیت و پرخاش با پناهجویی برخورد کنند که خود از پرخاش فرار کرده است.

در میان مصاحبه وقتی ده دقیقه ای برای استراحت در نظر گرفته می شود ولی این تنها زمان استراحت نیست شما هر زمانی که نیاز داشته باشید می توانید روال مصاحبه را قطع کرده و بگویید نیاز به استراحت کوتاه دارید.

معمولن وکیل نظر خود را در پایان مصاحبه در پرده به شما اعلام می کند، اما به یاد داشته باشید وکیل تصمیم گیرنده نیست اما نظرش بسیار مهم است در قبولی یا عدم قبولی شما.

پس از مصاحبه

بعد از مصاحبه باز شما کاری با یو ان ندارید تا اعلام نتیجه ی مصاحبه. در زمانی که من به آن دفتر مراجعه کردم دو روش برای گرفتن نتیجه وجود داشت؛ تلفنی یا از طریق سایت اما ظاهرن امروز دیگر پاسخگوی تلفن نیستند و فقط باید از طریق سایت روند پرونده ی خود را پی گیری کنید. البته من در این مورد مطمئن نیستم و این فقط در حد شنیده های من است. در هر صورت شما با دو نوع جواب ممکن است روبرو شوید: 1- قبولی 2- استیناف

ابتدا استیناف را توضیح دهم؛ در واقع نمی توان گفت استیناف یعنی برگشت به کشور مبدا استیناف به مفهوم آن است که وکیل یا هیات ژوری از پاسخ های شما قانع نشده اند یا تشخیص داده اند که مشکلی برای شما در کشور خودتان وجود ندارد. اگر استیناف خوردید باید دوباره درخاست مصاحبه کنید و در مصاحبه ی بعدی از خود دفاع کنید فقط متاسفانه مصاحبه ی بعدی زمان بسیار طولانیی خاهد برد و همینطور احتمالن پاسخ آن ولی در هر صورت چاره ای جز این نیست. و یادتان باشد ایرانی ها ضرب المثلی در ترکیه ساخته اند مبنی بر این که: "هیچ کس در ترکیه نمانده که شما دومی باشی."

اگر جواب قبولیتان را دیدید معمولن از دفتر یو ان خودشان با شما تماس گرفته و تاریخی را اعلام می کنند که برای مصاحبه ی مالی و کشوری دوباره به آن دفتر بروید. اگر مدتی حدود یک ماه از نتیجه ی قبولیتان گذشت و آنها تماس نگرفتند، روزهای خاصی در هفته به این موضوع اختصاص دارد که می توانید خودتان تماس گرفته و روند پرونده تان را جویا شوید.

مصاحبه ی مالی و کشوری:

زیاد امیدی به مصاحبه ی مالی نداشته باشید چرا که 99 درصد ایرانیان این مصاحبه را رد می شوند و یک درصد باقی مانده معمولن کسانی هستند که نیاز مالی اصلن ندارند، ولی بازیگران خوبی هستند که توانسته اند یو ان را قانع کنند که قبولی مالی بگیرند. در صورتی که قبولی مالی گرفتید ماهانه 100 لیر ترک به عنوان کمک مالی به شما پرداخت می شود. در مصاحبه ی مالی تمام موارد مربوط به هزینه ها و درآمدها در ترکیه از شما سوال می شود و من با اجازه در این ارتباط توضیح زیادی ندهم، چون هستند متاسفانه فرصت طلبانی که از همین نوشته ها برداشت سوء می کنند و بازی را به نفع خود خاتمه می دهند.

مصاحبه ی کشوری برای تعیین کشور مقصد شماست. از شما در مورد اقوام درجه یک ساکن در یکی از کشورهای اروپایی یا کانادا، آمریکا و یا استرالیا سوال می شود اما هرگز شما را به اروپا نخاهند فرستاد مگر در موارد نادری، چون اروپا امروزه کمتر مهاجر می پذیرد و جدن کسی که بخاهد برای اروپا اقدام کند کاری بس دشوار پیش رو خاهد داشت و احتمال پذیرشش بسیار کم است البته شاید شرایط فعلی ایران تغییری در سیاست های آنان داده باشد که من بی اطلاعم. در صورتی که کسی از اقوام درجه ی یک شما در یکی از این سه کشور کانادا، استرالیا و یا آمریکا ساکن نباشد، خود یو ان کشوری را برای اقامت دائم شما انتخاب خاهد کرد. اما اگر شما مایل هستید به انتخاب خود به یکی از این سه کشور بروید حتمن باید کسی را در آن کشور داشته باشید و بعد می توانید بر سر آن دوست یا فامیل غیر درجه ی یک با یو ان بحث کنید. مثلن می توانید قبل از رفتن به مصاحبه ی کشوری نامه ای مکتوب از این دوستتان دریافت کنید که در آن نامه تضمین کند که به لحاظ اخلاقی اسپانسر شما خاهد بود. در این صورت به احتمال 99 درصد شما را به کشوری که دوستتان آنجاست منتقل خاهند کرد. البته در بسیاری از موارد نباید بگویید دوستم باید بگویید مثلن پسر خاله هستید.

خب عجله نکنید هنوز به کشور مقصد نرسیده اید و کارها هنوز تمام نشده راه طولانی دیگری باقی مانده است.

پس از این روال اداری پرونده ی شما به سفارت یکی از این سه کشور ارسال می شود و شما باز باید منتظر بمانید. اگر کشور شما استرالیا و یا کانادا باشد یک مصاحبه ی دیگر پیش رو خاهید داشت و اگر کشور شما آمریکا باشد دو مصاحبه ی دیگر خاهید داشت. این مصاحبه ها معمولن توسط نماینده ی سفیر آن کشور انجام می شود. ظاهرن مصاحبه های استرالیا و کانادا مصاحبه های مشکلی نیستند اما مصاحبه ی دوم آمریکا مصاحبه ی مشکلی است و به اندازه ی همان مصاحبه ی اصلی در یو ان از شما انرژی می گیرد البته با کمی تفاوت چرا که در آنجا کیس شما مطرح بوده در اینجا علاوه بر کیس -البته با درجه اهمیت پائین تر- چیزی که مطرح است این که شما تروریست نباشید.

پس از قبولی از هر کدام از این کشورها باید یک سری آزمایشات پزشکی انجام دهید و پس از آن باید منتظر تاریخ پروازتان باشید تا به کشور مقصد بروید.

پرواز خوبی داشته باشید. آغاز یک زندگی جدید و سراسر استرس را به شما شادباش می گویم، به ویژه اگر به آمریکا سفر می کنید.

در مقاله های بعدی به اخلاق و رفتار ایرانیان در ترکیه و امکانات در این کشور و نکاتی در این پیرامون خاهم پرداخت.